Kierunek studiów: Jednolite studia magisterskie — teologia kapłańska
Forma zaliczenia: egzamin + zaliczenie bez oceny
60h kontaktowych (45h wykład i 15h ćwiczenia), 115-150h pracy własnej studenta, 7 ECTS
Ukazuje bogactwo i swoistość fenomenu człowieka oraz jego zróżnicowanych ujęć, interpretacji, ze szczególnym uwzględnieniem wątków mających odniesienia światopoglądowe, zwłaszcza sformułowanych w kręgu antropologii chrześcijańskiej, jako fundament pedagogiki i antropologii teologicznej. Sygnalizując perspektywę sformułowaną na gruncie antropologii przyrodniczej i kulturowej, ujmuje człowieka w aspekcie filozoficznym na płaszczyźnie ludzkiej natury (fenomenologia człowieka) i bytu osobowego (metafizyka człowieka). Umożliwia zdobycie orientacji w zakresie dziejów antropologii oraz jej współczesnych tendencji, formując umiejętność rozpoznawania, charakteryzowania i oceny poszczególnych koncepcji, ich uwarunkowań historycznych, założeń i konsekwencji dla obrazu człowieka, zwłaszcza w aspekcie niebezpieczeństwa różnych form redukcjonizmu. Dostarcza przesłanek do analiz etycznych oraz przygotowuje do ugruntowanego na Objawieniu judeochrześcijańskim ujęcia człowieka jako przedmiotu różnych dyscyplin teologicznych.
Zagadnienia szczegółowe:
- przyrodniczy, kulturowy i filozoficzny charakter antropologii: przedmiot, metody, cele, zastosowania – antropologia filozoficzna a antropologie: przyrodnicza, kulturowa, teologiczna;
- orientacje i kierunki w dziejach antropologii: starożytna antropologia kosmocentryczna, antropologia teocentryczna starożytności chrześcijańskiej i średniowiecza, antropocentryzm nowożytny; redukcjonizm pozytywistyczny i formy jego przezwyciężenia (humanistyka);
- współczesne orientacje i kierunki w antropologii: przegląd stanowisk (antropologie fenomenologiczne, antropologie egzystencjalistyczne, antropologie personalistyczne, antropologie przyrodnicze – w tym tzw. antropologia fizyczna), antropologie psychologiczne (zwłaszcza psychoanaliza i jej rozwój), psychologia humanistyczna, antropologie społeczno- i kulturocentryczne (zwłaszcza ewolucjonizm, funkcjonalizm, dyfuzjonizm i konfiguracjonizm oraz antropologia kognitywna i symboliczna);
- chrześcijańska antropologia filozoficzna: inspiracje i założenia – człowiek jako jedność psychiczno-duchowa; metafizyczny fundament ludzkiej natury; inne ujęcia ludzkiej
- „natury”, m.in. gender, posthumanizm i transhumanizm;
- pochodzenie, cielesność i (nie)śmiertelność człowieka, przyrodnicze ujęcie pochodzenia człowieka: antropogeneza, pochodzenie człowieka w perspektywie dialogu nauki i religii, znaczenie ludzkiej cielesności, płciowość człowieka, przygodność bytu ludzkiego, zagadnienie sensu ludzkiej egzystencji;
- pozamaterialne wymiary ludzkiej natury: psychika, uczucia, świadomość, rozum, umysł, sumienie, moralność, w szczególności istnienie i natura duszy ludzkiej (duchowość i nieśmiertelność);
- podmiotowy wymiar ludzkiej osoby (człowiek jako „ja” osobowe) i jej przymioty, zwłaszcza w aspekcie ludzkiej wolności (główne rozumienia ludzkiej wolności; wolna wola a inne władze człowieka, uwarunkowania ludzkiej wolności, praktyka wolności i odpowiedzialność człowieka);
- człowiek i wartości: znaczenie wartości w ludzkim życiu, ludzkie odniesienia do prawdy, ludzkie poszukiwanie dobra, zagadnienie piękna, filozoficzna problematyka miłości;
- człowiek i jego otoczenie: człowiek jako istota dialogowa (język i komunikacja), jako istota historyczna i społeczna (jednostka/osoba i społeczeństwo ludzkie), jako twórca (praca i kultura);
- [tutaj jedynie zasygnalizować, a szerzej przedstawić w filozofii religii:] człowiek jako istota religijna: geneza ludzkiej religijności, znaczenie odniesień religijnych w ludzkim życiu, doświadczenie religijne, antropologia mistyki.
