Kierunek studiów: Jednolite studia magisterskie — teologia kapłańska
Forma zaliczenia: egzamin + zaliczenie bez oceny
30h kontaktowych (20h wykład i 10h ćwiczenia), 70-90h pracy własnej studenta, 4 ECTS
Przedmiot ten wprowadza w rozumienie specyfiki dyskursu naukowego i przygotowuje do krytycznego udziału w tym dyskursie; wdraża do planowania i prowadzenia własnej aktywności naukowej. Wprowadzając w najważniejsze pojęcia i koncepcje dyskutowane w ramach współczesnej filozofii nauki należy uświadomić studentom specyfikę poznania naukowego, jego wartości poznawczej, jego uwarunkowania i ograniczenia, ukazać metodologiczne różnice zachodzące pomiędzy typami nauk, miejsce każdej z nich w systemie nauk, troszcząc się w szczególności o to, aby uzmysłowić specyfikę filozofii i teologii jako odrębnych typów poznania. Należy przedstawić relację nauki do innych dziedzin kultury z uwzględnieniem problematyki wiara-rozum i religia-nauka, a także miejsce nauki w funkcjonowaniu współczesnych społeczeństw i państw, zwłaszcza jako istotnego elementu innowacyjnej gospodarki (tzw. społeczeństwo oparte na wiedzy).
Zagadnienia szczegółowe:
- historyczna zmienność i wieloznaczność terminu nauka oraz typy nauk o nauce (metodologia i filozofia nauki, naukoznawstwo, studia nad nauką i technologią); dzieje koncepcji nauki, zwł. współczesne rozumienie nauki;
- nauka a wiedza potoczna, światopogląd, ideologia;
- status metodologiczny nauki i jego wyznaczniki: przedmiot nauki, cele i problematyka nauki; uwarunkowania (filozoficzne, światopoglądowe; problem naturalizmu w nauce) i ograniczenia nauki (granice nauki); racjonalność, prawda i realizm w nauce; nauka a wartości (w tym etyka nauki); struktura i dynamika nauki;
- budowa i status poznawczy teorii naukowej: empiryczny wymiar nauki, hipoteza, model; wyjaśnianie (prawa nauki); rozumienie a interpretacja;
- metodologiczna charakterystyka różnych typów nauk: nauki formalne i realne; nauki dedukcyjne i indukcyjne; nauki przyrodnicze, humanistyczne (historyczne, kulturowe), społeczne (w tym statystyczne); nauki teoretyczne i praktyczne; technologia i technika; filozofia i teologia;
- wielość i jedność nauk: typologia nauk, integracja wiedzy i współpraca naukowo- badawcza, badania monodyscyplinarne i interdyscyplinarne / wielodyscyplinarne;
- miejsce i rola nauki w kulturze i społeczeństwie; status instytucjonalno-społeczny nauki.