Kierunek studiów: Jednolite studia magisterskie — teologia kapłańska
Forma zaliczenia: egzamin + zaliczenie bez oceny
60h kontaktowych (50h wykład i 10h ćwiczenia), 115-150h pracy własnej studenta, 7 ECTS
Specyfika poznania metafizycznego, jako szczególnego rodzaju poznania, jego fundamentalnej roli w rozumieniu rzeczywistości jako najbardziej ogólnego sposobu widzenia rzeczywistości w wymiarze strukturalnym i dynamicznym oraz jego mądrościowy charakter przedstawiony poprzez wskazywanie przyczyn ostatecznych rzeczywistości, by odkryć jej sensowność. Różne koncepcje metafizyki, zwłaszcza jej relacja do ontologii, współczesna metafizyka realistyczna (metafizyka bytu realnie istniejącego) i sposoby jej uprawiania. Metafizyka jako narzędzie formułowania racjonalnej wizji rzeczywistości i jej rola dla innych dziedzin poznania, głównie klasycznej teologii.
Zagadnienia szczegółowe:
- koncepcje metafizyki klasycznej;
- specyfika poznania metafizycznego, metody wyodrębniania przedmiotu metafizyki, sposoby wyjaśniania i uzasadniania, zwłaszcza przyczynowego i analogicznego poznania rzeczywistości;
- przedmiot poznania metafizycznego i metoda jego wyodrębnienia;
- powszechne (transcendentalne) właściwości bytów, czyli bycie rzeczą (treściowo określonym), jednym (wewnętrznie niesprzecznym), odrębnym, nośnikiem prawdy, dobra i piękna;
- metafizyczne prawa bytowania rzeczy: prawo tożsamości, niesprzeczności, wyłączonego
- środka, racji bytu, celowości i integralności;
- struktura bytu, czyli metafizyczne złożenia bytowe: materia i forma, akt i możność, substancja i przypadłość oraz istota i istnienie;
- dynamizm rzeczywistości, czyli przemienność, tożsamość i przygodność rzeczy w formie analizy przyczyn rzeczy;
- zagubienie metafizyki w tradycji pozytywistycznej, jej współczesne odrodzenie w filozofii analitycznej, odwołujące się do osiągnięć poznania naukowego (science) i centralnych kategorii logiki oraz jej współczesna kontestacja jako dyscypliny podstawowej (paradygmatycznej);
- wybrane współczesne modyfikacje w rozumieniu centralnych tez metafizycznych, zwłaszcza w zakresie koncepcji substancji, przyczynowości oraz statusu wartości.