Urodziłem się 26 czerwca 1953 roku w Annopolu. Naukę w szkole podstawowej rozpocząłem w Strzyżowie k. Hrubieszowa w 1960 roku. W latach 1968 – 1972 uczęszczałem do Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie. Po maturze wstąpiłem do nowicjatu ojców redemptorystów w Łomnicy Zdroju. W latach 1973 – 1979 studiowałem filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym Redemptorystów w Tuchowie. Po święceniach kapłańskich w 1979 roku wyjechałem do Torunia, gdzie przez rok przygotowywałem się do pracy misyjno-rekolekcyjnej w tzw. tirocinium. Następnie przez dwa lata pracowałem jako misjonarz ludowy i rekolekcjonista, przebywając w klasztorze w Krakowie i w Gliwicach. Z redemptorystami byłem związany do 2006 roku, od roku 2006 należę do prezbiterium diecezji rzeszowskiej.
1985 – tytuł zawodowy magistra teologii, KUL: Wydział Teologii;
1989 – stopień naukowy doktora nauk teologicznych, KUL: Wydział Teologii;
2001 – stopień naukowy doktora habilitowanego nauk teologicznych, PAT w Krakowie: Wydział Teologiczny;
2014 – tytuł naukowy profesora nauk teologicznych, UPJPII w Krakowie: Wydział Teologiczny.
2. Historia zatrudnienia w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie/ Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie:
1990 – asystent, Wydział Teologiczny: Instytut Liturgiczny;
1992 – adiunkt, Wydział Teologiczny: Instytut Liturgiczny;
2006 – profesor nadzwyczajny, Wydział Teologiczny: Instytut Liturgiczny;
2018 – profesor zwyczajny, Wydział Teologiczny: Instytut Liturgiczny;
2020 – profesor.
3. Funkcje pełnione w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie/Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie:
1990–2009 – kierownik Studium Homiletycznego w Instytucie Liturgicznym;
1998–2000 – zastępca dyrektora Instytutu Liturgicznego;
2000–2020 – dyrektor Instytutu Liturgicznego;
2002–2020 – kierownik Katedry Komunikacji Religijnej w Instytucie Liturgicznym;
2016–2020 – członek Komisji do spraw Studiów na Wydziale Teologicznym.
4. Zatrudnienie poza PAT/UPJPII:
1992–2002 – KUL, Wydział Teologii: Instytut Teologii Pastoralnej;
2001–2003 – UKSW, Wydział Teologiczny: Sekcja Homiletyki;
2001 – UJ, Wydział Polonistyki: Podyplomowe Studium Retoryki;
2001–2002 – Wydział Prawa i Administracji UJ;
2003–2004 – Instytut Teologiczny w Sandomierzu;
2005–2015 – Kolegium Filozoficzno-Teologiczne oo. Dominikanów w Krakowie;
2008 – Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie;
2009–2016 – Warszawski Uniwersytet Medyczny;
2019–2022 – Uniwersytet w Białymstoku: Wydział Filologiczny.
5. Nagrody:
2006 – Złoty Krzyż Zasługi, Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej;
2016 – medal Stowarzyszenia Homiletów Polskich: „Zasłużonemu dla Homiletyki Polskiej”, Stowarzyszenie Homiletów Polskich;
2022 – medal „Zasłużony dla Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie”, Senat UPJPII w Krakowie.
2023 – nagroda Gaudeamus za Słownik polskiej terminologii prawosławnej, red. W. Przyczyna, K. Czarnecka, M. Ławreszuk, Białystok 2022, Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych.
DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA, DYDAKTYCZNA,
POPULARYZATORSKA (OD 2014 roku)
6. Wykaz publikacji:
6.1 Monografie zbiorowe:
● Funkcje wypowiedzi religijnych, Wydawnictwo Biblos, Tarnów 2014 (z R. Przybylską);
● Polityka na ambonie?, Wydawnictwo Petrus, Kraków 2015 (z L. Szewczykiem);
● Nowa ewangelizacja. Język – teologia – kultura, Wydawnictwo Biblos, Tarnów2017 (z M. Nowak);
● Język w liturgii, Wydawnictwo Biblos, Tarnów 2018 (z B. Drabik);
● Słowo, obraz, dźwięk w mszach świętych z udziałem dzieci, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Kraków 2019 (z H. Sławińskim);
● Język homilii i kazań, Wydawnictwo Biblos, Tarnów 2020 (z K. Skowronek);
● Nabożeństwo chrześcijańskie. Pojęcie – gatunki – język, Wydawnictwo Biblos, Tarnów 2021 (z A. Sieradzką-Mruk);
● Pieśń i piosenka religijna w ujęciu lingwistycznym, teologicznym i artystycznym, Wydawnictwo Biblos, Tarnów 2022 (z M. Jankosz);
● Słownik polskiej terminologii prawosławnej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2022 (z K. Czarnecką i M. Ławryszukiem).
6.2 Artykuły w czasopismach i rozdziały w monografiach zbiorowych:
● Polskie tygodniki w świetle zasad pisowni słownictwa religijnego, w: Ku Słowu, ku Kościołowi, ku światu, red. K. Wojciechowska, W. Konach, Warszawa 2013, s. 109-140 (z M. Dalgiewicz);
● Prefacje mszalne w świetle najnowszych zasad pisowni słownictwa religijnego, w: Cum reverentia, gratia, amicitia…, red. J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk, Poznań 2013, s. 339-344 (z M. Machurą);
● Prawda i prawdomówność w relacjach lekarz-pacjent, w: Porozumienie z pacjentem. Relacje i komunikacja, red. J. Doroszewski, M. Kulus, A. Markowski, Warszawa 2014, s. 23-34;
● Wprowadzenie, w: Funkcje wypowiedzi religijnych, red. R. Przybylska, W. Przyczyna, Tarnów 2014, s. 5-6;
● Funkcje homilii. Aspekt teologiczny, w: Funkcje wypowiedzi religijnych, red. R. Przybylska, W. Przyczyna, Tarnów 2014, s. 145-154;
● The Place of Homily in Liturgy. An Invitation to Debate, w: The Language of Religion. Past and Present, ed. S. Mikołajczak, M. Rybka, s. 113-120;
● Kodyfikacja pisowni słownictwa religijnego. Dziesięć lat doświadczeń, „Informator Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy”, 34 (2014), s. 83-98;
● Wprowadzenie, w: Polityka na ambonie?, red. W. Przyczyna, L. Szewczyk, s. 5-7. (z L. Szewczykiem);
● Nie desakralizować ambony. Debata..,. w: Polityka na ambonie?, red. W. Przyczyna, L. Szewczyk, Kraków 2015, s. 224-236;
● Homilia polityczna?, w: Polityka na ambonie?, red. W. Przyczyna, L. Szewczyk, Kraków 2015, s. 105-122;
● Nie upolityczniać ambony, „Biblioteka Kaznodziejska”, 4 (2015), s. 9-19;
● Style wokalne głoszenia kazań, w: Lingua ed gaudium, red. M. Zaśko-Zielińska i in., Wrocław 2016, s. 259-266 (z A. Załazińską);
● Kształcenie językowe w seminariach duchownych w Polsce, w: Logopedia artystyczna, red. B. Kamińska, S. Milewski, Gdańsk 2016, s. 437-448;
● Misje ludowe – skutecznym środkiem nowej ewangelizacji, w: Musimy siać. Księga pamiątkowa ku czci Gerarda Siwka CSsR (1938-2015), red. M. Pawliszyn, Kraków 2016, s. 187-199;
● Paralingwistyczne aspekty oficjalnych wypowiedzi księży, w: Mówi się. O wymowie i wymowności Polaków, red. E. Kołodziejek, A. Choduń, Szczecin 2016, s. 127-137 (z A. Załazińską);
● Jak przepowiadać, aby nas słuchali. O werbalnych i niewerbalnych środkach przekazu, „Biblioteka Kaznodziejska” 5 (2017), s. 7-21;
● Wstęp, w: Nowa ewangelizacja. Język – teologia – kultura, red. M. Nowak, W. Przyczyna, Tarnów 2017, s. 5-6;
● Pojęcie ewangelizacji, w: Nowa ewangelizacja. Język – teologia – kultura, red. M. Nowak, W. Przyczyna, Tarnów 2017, s. 9-22;
●„Stare” misje i nowa ewangelizacja, w: Nowa ewangelizacja. Język – teologia – kultura, red. M. Nowak, W. Przyczyna, Tarnów 2017, s. 147-160;
● O etyce komunikacji w przestrzeni publicznej, w: Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości, red. K. Kłosińska, R. Zimny, Warszawa 2017, s. 173-178;
● Nauczanie papieża Franciszka o uchodźcach podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w relacjach dziennikarzy katolickich portali internetowych, „Polonia Sacra” 4 (2017), s. 5-16;
● Nauczanie papieża Franciszka i polskich biskupów o uchodźcach w odbiorze Polaków, „Studia Redemptorystowskie” 15(2017), s. 493-503;
● Studia retoryczne na Wydziale Polonistyki UJ, „Forum Artis Rhetoricae. Retoryka i edukacja”, część IV, 4 (2017), s. 7-22;
● Wpływ mediów na recepcję wątków społecznych zawartych w przemówieniach papieża Franciszka podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie, „Poznańskie Studia Językoznawcze”, 33(2017), s. 91-104 (z A. Załazińską);
● Słowo – najważniejsze narzędzie ludzkiej komunikacji, „Apostolstwo Chorych”, 4(2018), s. 25-32;
● „Mszał rzymski dla diecezji polskich” w świetle zasad pisowni słownictwa religijnego (na przykładzie tekstów prefacji i modlitw eucharystycznych), w: Język w liturgii, red. B. Drabik, W. Przyczyna, Tarnów 2018, s. 255-264 (z M. Machurą);
● Poprawność zapisów na stronach internetowych katolickich kościołów katedralnych w Polsce, w: „Tyle się we mnie słów zebrało”. Szkice o języku i tekstach, red. B. Pędzich, M. Wamot-Miśtura, D. Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa 2018, s. 469-483 (z M. Machurą);
● Nieświęci o świętym. Świadkowie o świętości o. Wenantego Katarzyńca (1889-1921), w: Święci i świętość w języku, literaturze i kulturze, red. H. Leleń, T. Żurawlew, Kraków 2018, s. 158-161 (z. P. Paradowskim);
● Słownik polskiej terminologii prawosławnej – struktura artykułu hasłowego, „Elpis” 20(2018), s. 221-230 (z K. Czarnecką i M. Ławreszukiem);
● Reakcje katolików w Niemczech i w Polsce na udział papieża Franciszka w rozpoczęciu obchodów 500-lecia reformacji w Szwecji, „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2(2018), s. 173-186 (z E. Kucharską-Dreiss);
● Werbalne i niewerbalne środki wyrazu w homiliach do dzieci (debata),w: Słowo, obraz, dźwięk w mszach świętych z udziałem dzieci, red. H. Sławiński, W. Przyczyna, Kraków 2019, s. 205-226;
● Pojęcie homilii i kazania. Ujęcie homiletycznoteologiczne, w: Język homilii i kazań, red. W. Przyczyna, K. Skowronek, Tarnów 2020, s. 11-26;
● Cechy prozodyczne a style wokalne kazań, w: Prozodia, przyswajanie, badanie, zaburzenia, terapia, red. M. Wysocka, B. Kamińska, S. Milewski, Gdańsk 2020, s. 517-529 (z. A. Załazińską);
● Методология описания польской православной терминологии: проект создания словаря, w: Слово. Текст. Источник, Москва, 2020, s. 101-118 (z K. Czarnecką, M. Ławreszukiem, P. Mikalem);
● Rapsodyk na ambonie? Jan Paweł II na placu Zwycięstwa w Warszawie w świetle założeń Teatru Rapsodycznego Mieczysława Kotlarczyka, „Roczniki Humanistyczne” 1(2020), s. 249-261, (z. M. Jankosz);
● Forma, język i styl homilii ojca Adama Szustaka, księdza Piotra Pawlukiewicza i arcybiskupa Grzegorza Rysia, „Stylistyka”, 29(2020), s. 131-145, (z M. Jankosz);
● Metodologia opisu polskiej terminologii prawosławnej: projekt stworzenia słownika, w: Słowo, tekst, źródło. Metodologia współczesnych badań humanistycznych. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej od 2-3 grudnia 2020. Moskwa 2020, s. 101-118, (z. K. Czarnecką, M. Ławreszukiem, P. Mikalem);
● Теологическая филология: итоги работы Международной научной конференции „Язык и религия”, „Актуальные проблемы стилистики” 7(2021), s. 238-243 (z. Tatianą Wiktorowną-Ickowicz).
● Nazwy własne w języku religijnym, w: Nazwy własne w języku i społeczeństwie, red. M. Rutkowski, A. Hącia, Olsztyn 2021, s. 187-198 (z K. Wojciechowską);
● Droga krzyżowa podczas Światowych Dni Młodzieży w Polsce, w: Nabożeństwo chrześcijańskie. Pojęcie – gatunki – język, red. W. Przyczyna, A. Sieradzka-Mruk, Tarnów 2021, s. 257-267 (z A. Załazińską);
● Dlaczego lubimy ich słuchać? Forma, język i styl homilii Adama Szustaka OP, ks. Piotra Pawlukiewicza i abpa Grzegorza Rysia,„Homo Dei”, 1(2022), s. 43-57 (z M. Jankosz);
● Słownik polskiej terminologii prawosławnej. Zakres, geneza, charakterystyka, w: Słownik polskiej terminologii prawosławnej, red. W. Przyczyna. K. Czarnecka, M. Ławreszuk, Białystok 2022, s. 5-12 (z. M. Ławreszukiem);
● Metafory w języku pandemicznym polskiego episkopatu, w: Nazwa – styl – tekst, red. A. Gajda, A. Pawłowska-Kościelniak, R. Zarębski, Łódź 2023, s. 377-390.
● Zachowania mimiczne Jana Pawła II w różnych sytuacjach komunikacyjnych podczas jego I pielgrzymki do Polski, w: Przestrzenie komunikacji, red. J. Winiarska, A. Załazińska, Kraków 2023, s. 361-376 (z M. Jankosz).
6.3 Serie wydawnicze:
● seria homiletyczna Redemptoris Missio (34 tomy) – redaktor naukowy;
● seria językoznawcza Teolingwistyka (19 tomów) – redaktor naukowy.
7. Recenzje:
● recenzja artykułu Stanisława Obirka Afrykańskie twarze Jezusa, „Afryka” 4.07.2014 r.;
● recenzja twórczości Beaty Kołodziej kandydującej do tytułu „Ambasador Polszczyzny” w kategorii Literatura Dziecięca i Młodzieżowa, Kraków, 30.04.2015 r.;
● recenzja artykułu Piotra Zemszała O pojęciach religijnych w sowieckim totalitarnym dyskursie o kulturze w latach 1953-1957, „Socjolingwistyka” 29(2015);
● recenzja wydawnicza książki Specyfika polskiej terminologii prawosławnej. Koncepcja normatywizacji pisowni, red. M. Ławreszuk i inni, Białystok 2016;
● recenzja wydawnicza książki Izabeli Rutkowskiej Niepojęty świat duszy. Język doświadczeń mistycznych św. Faustyny Kowalskiej, Tarnów, 2017;
● recenzja wydawnicza książki Marii Wojtak Do Boga, o Bogu, przed Bogiem. Gatunki przekazu religijnego w analizie filologicznej, Tarnów 2019;
● rekomendacja osiągnięcia habilitacyjnego dr hab. Izabeli Winiarskiej-Górskiej do nagrody Prezesa Rady Ministrów, Kraków 2019 r.;
● rekomendacja książki Kaliny Wojciechowskiej i Mariusza Rosika pt. Mądrość zstępująca z góry. Komentarz strukturalny do Listu św. Jakuba, Warszawa 2018, ss. 300 do nagrody Książka roku 2018, Kraków 2019;
● recenzja artykułu Pole semantyczne życia zakonnego „polem minowym” dla tłumaczy – na przykładach polsko-włoskich, w: Discours religieux. Langages, textes, traductions.Księga pamiątkowa dla prof. Urszuli Dąmbskiej-Prokop, red. I. Piechnik, B. Marczuk, Kraków 2020;
● recenzja wydawnicza książki Marcela Mojzesa pt. Svätosť ako zdroj spirituality, Prešov 2019, ss. 59, Kraków 2020.
8. Ekspertyzy i opinie:
8.1. Ekspertyzy dla instytucji kościelnych i państwowych w sprawie:
● nazwy zakonu: kapucyni czy minoryci;
● nazwy ulicy: ulica św. Jadwigi Królowej czy ul. św. Królowej Jadwigi;
● imienia Matki Bożej: Maria czy Maryja;
● nazwy Kościoła: Kościół Katolicki, Kościół katolicki, kościół katolicki;
● odmiany słowa sedilia;
● peryfraz Maryjnych;
● polskiej transkrypcji imienia libańskiego św. Charbela;
● ustalenia poprawnej nazwy obrazu Matki Bożej Boguckiej w Bogucicach.
8.2. Opinie o sposobach zapisu nazw:
● św. Kosma z Majumy;
● Magisterium Kościoła;
● bóstwo Kokopele;
● szabat/Szabat;
● Ewangelia/ewangelia;
● Objawienie Boże/objawienie Boże;
● Szatan/szatan;
● El-saddaj/El Saddaj;
● El-elyon/El Elyon;
● osoba boska/Osoba Boska;
● katedra wawelska/Katedra Wawelska;
● Droga Krzyżowa/Droga krzyżowa/droga krzyżowa.
9. Konferencje naukowe:
9.1. Organizacja i współorganizacja:
● Język homilii i kazań po 1989 roku, Kalwaria Zebrzydowska, 16-18 września 2013 r.;
● Liturgiczne przepowiadanie do dzieci. Szanse i zagrożenia, Nysa – Opole, 21-22 października 2013 r.;
● Reformy liturgii a powrót do źródeł, Kraków, 23-24 października 2013 r.;
● Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym), VII, Poznań, 5-7 czerwca 2014 r.;
● Problemy z małżeństwem w Biblii, czyli dobra nowina o związku kobiety z mężczyzną, Turno-Brzeźce, 20-21 października 2014 r.;
● Język nowej ewangelizacji, Supraśl, 24-26 września 2015 r.;
● Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym), VIII, Poznań, 22-24 września 2016 r.;
● Język nabożeństw, Żywiec, 28-30 września 2017 r.;
● Ad fontes liturgicos: w służbie tradycji i odnowy liturgicznej, Kraków 24–25 października 2018 r.;
● Religia i styl, Opole, 19-20 września 2019 r.;
● Pieśń i piosenka religijna w ujęciu filologicznym, teologicznym i artystycznym, Wambierzyce, 24-26 września 2019 r.;
● Język i religia, Jekaterynburg, 15-17 września 2021 r.;
● Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym), Poznań 1-2 grudnia 2020 r.
9.2. Udział w konferencjach z referatem:
● Odpowiednie dać rzeczy słowo. W poszukiwaniu właściwej terminologii, Konferencja Naukowa Język homilii i kazań po 1989 roku, Kalwaria Zebrzydowska, 16-18 września 2013 r.;
● Paralingwistyczne aspekty oficjalnych wypowiedzi księży, IX Forum Kultury Słowa Mówi się, czyli o wymowie i wymowności Polaków, Szczecin, 9-11 października 2013 r. (z Anetą Załazińską);
● Jak mówić do dzieci dziś? Konferencja Naukowa Liturgiczne przepowiadanie do dzieci. Szanse i zagrożenia, Nysa – Opole, 21-22 października 2013 r.;
● Misje ludowe – skuteczny środek nowej ewangelizacji, Konferencja Naukowa Język nowej ewangelizacji, Supraśl, 24-26 września 2015 r.;
● Recepcja wątków społecznych w nauczaniu papieża Franciszka podczas Światowych Dni Młodzieży w Polsce, VIII Konferencja Naukowa Język religijny dawniej i dziś (w kontekście i kulturowym), Poznań, 22-24 września 2016 r. (z Anetą Załazińską);
● Droga krzyżowa podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie. Perspektywa genologiczna, Konferencja Naukowa Język nabożeństw, Żywiec, 28-30 września 2017 r. (z Anetą Załazińską);
● Jubileuszowy akt przyjęcia Jezusa Chrystusa za Pana i Króla. Jaka teologia? Jaka religia? Jaki naród?, Konferencja Naukowa Język Nabożeństw, Żywiec, 28-30 września 2017 r.;
● Nazwy własne w języku religijnym, XI Forum Kultury Słowa Nazwy własne w języku i społeczeństwie, Olsztyn, 11-13 października 2017 r. (z Kaliną Wojciechowską);
● „Nieświęci” o świętym. Świadkowie o świętości o. Wenantego Katarzyńca (1889-1921), Konferencja Międzynarodowa Święci i świętość w języku, literaturze i kulturze, Olsztyn, 18-20 października 2017 r.;
● Reakcje Kościoła katolickiego w Polsce i w Niemczech na udział papieża Franciszka w rozpoczęciu obchodów 500-lecia Reformacji w Szwecji, Konferencja Naukowa 500 lat Reformacji. Język, Gniezno, 6-8 listopada 2017 r. (z Elżbietą Kucharską-Draiss);
● Obrazowanie w kazaniu, II Ogólnopolska Konferencja Naukowa Obrazowanie w komunikacji, Kraków, 6 kwietnia 2018 r.;
● Status języka religijnego w badaniach lingwistycznych, XVI Międzynarodowy Kongres Slawistów, Belgrad, 20-27 sierpnia 2018 r. (z M. Makuchowską);
● Biblia w przekazie kaznodziejskim według nauczania Kościoła po Vaticanum II, Konferencja Naukowa Dziedzictwo antyczne i biblijne dziś, Kraków, 3-5 grudnia 2018 r.;
● Forma, język i styl homilii o. Adama Szustaka, ks. Piotra Pawlukiewicza i abpa Grzegorza Rysia, Konferencja Międzynarodowa Religia i styl, Opole, 19-20 września 2019 r. (z M. Jankosz);
● Obraz Maryi w pieśniach religijnych, w sztuce i w „Dzienniczku” św. Faustyny, Ogólnopolska Konferencja Naukowa Pieśń i piosenka religijna w ujęciu filologicznym, teologicznym i artystycznym, Wambierzyce, 24-26 września 2019 r.;
● Obraz Maryi, Boga i wiernych w polskich katolickich pieśniach maryjnych, Konferencja Międzynarodowa Język i religia, Jekaterynburg, 15-17 września 2021 r. (z A. Załazińską);
● Wojna na Ukrainie w wypowiedziach Kościołów chrześcijańskich w Polsce. Ujęcie retoryczno-lingwistyczne, Konferencja Międzynarodowa Język – media – religia, Lublin, 24-25 czerwca 2022 r. (z B. Drabik);
● Zachowania mimiczne Jana Pawła II w różnych sytuacjach komunikacyjnych podczas pierwszej pielgrzymki do Polski, Międzynarodowa Konferencja Naukowa Język religijny dawniej i dziś w kontekście teologicznym i kulturowym, Poznań, 1-2 grudnia 2022 r. (z M. Jankosz);
● Biblia po polsku, czyli czytelnik poddawany testom i próbom, Konferencja Naukowa Biblia po polsku, Łódź, 8-9 grudnia 2022 r. (z K. Wojciechowską).
9.3. Udział w konferencjach bez referatu:
● Konferencja Naukowa Biblia brzeska w 450-lecie wydania przekładu. Historia, język, kultura, teologia, Warszawa, 20-21 listopada 2013 r., (przewodniczenie sesji plenarnej);
● VII Konferencja Naukowa Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym), Poznań, 5-7 czerwca 2014 r., (podsumowanie obrad);
● Konferencja Naukowa Problemy z małżeństwem w Biblii, czyli dobra nowina o związku kobiety z mężczyzną, Turno-Brzeźce, 20-21 października 2014 r., (przewodniczenie debacie);
● X Forum Kultury Słowa Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości, Bydgoszcz, 14-17 października 2015 r., (przewodniczenie sesji plenarnej);
● I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Komunikacja w medycynie, Warszawa, 12 października 2016 r., (głos w dyskusji);
● Debata Polszczyzna dla ludzi myślących (wciąż jeszcze), Poznań, 20 października 2017 r. (głos w dyskusji);
● II Ogólnopolska Konferencja Naukowa Komunikacja w medycynie¸ Warszawa, 27-28 października 2017 r. (przewodniczenie sekcji zagranicznej).
10. Wykłady gościnne:
● wykład do księży diecezji rzeszowskiej Przygotowanie do homilii wg „Evangelium gaudium” papieża Franciszka, Rzeszów, 12 maja 2014 r.;
● wykład inauguracyjny Kodyfikacja pisowni słownictwa religijnego. Dziesięć lat doświadczeń, Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, Kraków, 4 października 2014 r.;
● wykłady dla kleryków ASD w Warszawie: Model homilii dydaktyczno-psychologiczny H. Arensa, Ważniejsze nieprawidłowości w posłudze słowa oraz Przygotowanie homilii niedzielnej wg papieża Franciszka, Warszawa, 19 grudnia 2014 r.;
● wykład Kształcenie językowe w seminariach duchownych w Polsce, Komisja Językoznawcza Oddziału PAN w Krakowie, Kraków, 25 marca 2015 r.;
● wykład Małą czy wielką literą? O niektórych problemach z pisownią słownictwa religijnego, Uniwersytet Trzeciego Wieku UPJPII w Krakowie, Kraków, 23 maja 2016 r.;
● wykład inauguracyjny w Wyższej Szkole Zarządzania Ochroną Pracy Pochwała nieuczciwości? Stan badań nad przypowieścią o nieuczciwym rządcy (Łk 16, 1-13), Katowice, 13 października 2018 r.;
● wykład dla proboszczów diecezji rzeszowskiej Nauczanie papieża Franciszka dla współczesnych głosicieli słowa Bożego, Rzeszów, 16 września 2019 r.;
● Wykład dla pracowników Centrum Autyzmu w Krakowie Kościół traci swoich wiernych. Dlaczego odchodzą?, Stróża, 27 maja 2023 r.
11. Promocja kadr naukowych:
11.1. Recenzje dorobku w postępowaniu o stanowisko profesora nadzwyczajnego:
● dr hab. Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014 r.
11.2. Recenzje w przewodach habilitacyjnych:
● Renata Bizior, Studia nad komunikacją religijną – genologiczne aspekty kazań przedsoborowych, Wydział Nauk Humanistycznych KUL, Lublin 2014 r.;
● Piotr Kulbacki, Liturgia w formacji człowieka ku wolności. Studium w świetle myśli i dzieła ks. Franciszka Blachnickiego, Wydział Teologii KUL, Lublin 2014 r.;
● Katarzyna Czarnecka, Sposoby językowego uczestnictwa w życiu religijnym, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu, Poznań 2014 r.
11.3. Członkostwo w komisjach habilitacyjnych:
● komisja habilitacyjna dr. Aleksandra Gadomskiego, Wydział Polonistyki UW, Warszawa 2014 r.;
● komisja habilitacyjna ks. dr. Janusza Mieczkowskiego, Wydział Teologiczny UPJPII w Krakowie, Kraków 2016 r.;
● komisja habilitacyjna dr Anety Załazińskiej, Wydział Polonistyki UJ, Kraków 2016 r.;
● Komisja habilitacyjna dr Hanny Karp, Wydział Teologiczny UPJPII, Kraków 2019 r.
11.4. Recenzje doktorskie:
● Michał Machura, Homilie ks. Piotra Pawlukiewicza w świetle współczesnej retoryki, promotor: dr hab. Katarzyna Skowronek, prof. IJP PAN, Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie, Kraków 2015 r.;
● Beata Ramczykowska, „Nie przyszedłem pana nawracać…”. Perswazja we współczesnym dyskursie kaznodziejskim, promotor: dr hab. Bożena Matuszczyk, prof. UG, Wydział Filologiczny UG, Gdańsk 2016 r.;
● Karolina Bogacz, Obraz Boga i chrześcijanina utrwalony w dyskursie protestantów pentekostalnych, promotor: prof. dr hab. Halina Kurek, Wydział Polonistyki UJ, Kraków 2019 r.;
● Maryna Fedoriuk, Formy odresatywne we współczesnym dyskursie religijnym języka polskiego i ukraińskiego (studium porównawcze), promotor: prof. dr hab. Stanisław Koziara, Wydział Filologiczny UP, Kraków 2019 r.;
● Małgorzata Wojtaszek, Słownictwo sióstr zakonnych (na podstawie analiz ankiet przeprowadzonych w żeńskich zgromadzeniach zakonnych), promotor: prof. dr hab. Anna Piotrowicz, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, Poznań 2019 r.;
● Jerzy Rzędowski, Współczesne kształcenie homiletyczne duchownych protestanckich w Polsce, promotor: bp dr hab. Marcin Hintz, prof. ChAT, Wydział Teologiczny ChAT, Warszawa 2022 r.
11.5. Promotorstwo prac doktorskich:
● Hieronim Kosiarski, Katechezy radiomaryjne w odbiorze słuchaczy, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Kraków 2013 r.;
● Piotr Paradowski, Sługa Boży o. Wenanty Józef Katarzyniec OFMConv (1889-1921) jako kaznodzieja, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Kraków 2013 r.;
● Magdalena Jankosz, Wpływ sytuacji komunikacyjnej na zachowania werbalne i niewerbalne Jana Pawła II podczas pierwszej pielgrzymki do Polski, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Kraków 2022 r.
11.6. Promotorstwo licencjatów kanonicznych:
● Maciej Czarniawski, Aktualność koncepcji uczuć św. Tomasza z Akwinu w kontekście przemian społeczno-kulturowych, Kraków 2017 r.;
● Andrzej Telus, Aktualność Ruchu Światło-Życie w dzisiejszym wychowaniu młodzieży, Kraków 2018 r.;
● Mikołaj Derbak, Życie i działalność duchowieństwa greckokatolickiego na terenie rejonu (województwa) winogradzkiego w latach 1944-1990, Kraków 2022 r.
12. Wnioski o granty:
12.1. Projekty aplikowane:
● Horizon 2020: Post-Religious Europe? Post-Secular Europe? Post-Methaphysical Europe?, Participants: University of Leuven (Belgium), John Paul II Catholic University of Lublin (Poland), Nottingham University (United Kingdom), Institute of Philosophy “Edith Stein” in Granada (Spain), University of Bucharest (Romania), Universidade Católica Portuguesa in Braga (Portugal) and Catholic University in Ružomberok (Slovakia), Head of the Linguistic team: Wiesław Przyczyna, Lublin 2015 r.;
● Narodowe Centrum Nauki, Konkurs OPUS 9, tytuł projektu: Normatywizacja pisowni terminologii prawosławnej, Uniwersytet w Białymstoku, Katedra Teologii Prawosławnej, Białystok 2015 r., kierownik projektu: Wiesław Przyczyna;
● Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, moduł: Dziedzictwo narodowe, temat projektu: Słownik polskiej terminologii prawosławnej, Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Filologiczny, Białystok 2016 r., kierownik projektu: Wiesław Przyczyna.
12.2. Projekty nagrodzone (granty):
● Decyzja nr 0083/NPRH5/H11/84/2017,
kierownik projektu: Wiesław Przyczyna,
tytuł projektu: Słownik polskiej terminologii prawosławnej,
numer rejestracyjny projektu: 11H 16 0083 84,
moduł projektu: Dziedzictwo narodowe,
nazwa programu: Narodowy Program Rozwoju Humanistyki,
organizator konkursu: Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
przyznane środki: 1 110 936 zł,
miejsce realizacji projektu: Uniwersytet w Białymstoku: Wydział Filologiczny,
czas trwania projektu: 5 lat.
13. Przynależność do organizacji naukowych:
● członek Stowarzyszenia Homiletów Polskich (do 2010 Sekcji Homiletów Polskich) (od 1990 roku);
● członek Polskiego Towarzystwa Teologicznego w Krakowie (od 1991 roku);
● członek Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN (od 1999 roku);
● przewodniczący Zespołu Języka Religijnego (do 2012 roku: Komisji Języka Religijnego) PAN (1999–2022);
● członek Prezydium Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN (od 2003 roku);
● członek Zespołu Ortograficzno-Onomastycznego (do 2012 roku: Komisji Ortograficzno-Onomastycznej) PAN (od 2004 roku);
● członek Zespołu Retoryki i Komunikacji Publicznej (do 2019 roku: Zespołu Kultury Żywego Słowa) PAN (od 2005 roku);
● członek Zespołu Języka w Medycynie (do 2022 roku: Zespołu Języka Medycznego) PAN (od 2012);
● członek Korpusu Ekspertów Narodowego Centrum Nauki (2012–2015);
● członek Międzynarodowego Komitetu Slawistów (od 2013 roku);
● przewodniczący Komisji Języka Religijnego przy MKS (od 2013 roku);
● członek Komitetu Nauk Teologicznych PAN (2015–2018);
● członek Komisji Językoznawstwa PAN Oddziału w Krakowie (od 2018 roku);
● wiceprzewodniczący Zespołu Języka Religijnego PAN (od 2023 roku);
● wiceprzewodniczący Komisji Językoznawstwa PAN oddziału w Krakowie (od 2023 roku).
.
14. Przynależność do zespołów redakcyjnych:
● ekspert homiletyczny w „Wydawnictwie Pastoralnym” (2004–2015);
● członek Rady Naukowej „Przeglądu Homiletycznego” (2010–2013);
● członek Komitetu Redakcyjnego „Zeszytów Naukowych KUL” (2011–2016);
● członek Rady Naukowej „Rocznika Teologicznego ChAT” (od 2012 roku);
● członek Rady Naukowej „Studiów Redemptorystowskich” (od 2014 roku);
● członek Rady Naukowej „Zeszytów Naukowych KUL” (2017–2020).
15. Popularyzacja wiedzy:
● członek jury Ogólnopolskiego Konkursu Oratorskiego Mistrz perswazji, Szczecin, 10 października 2013 r.;
● Aby język giętki… (wywiad), „Tygodnik Powszechny”, 45(2013), s. 26-27;
● autor tekstu dyktanda dla duszpasterstw akademickich Poznania, Poznań, 7 kwietnia 2014 r.;
● członek jury Ogólnopolskiego Konkursu Ortograficznego Dyktando 2014, Katowice, 12 października 2014 r.;
● Niektórzy duchowni, którzy mówią o polityce, mylą ołtarze z ringiem (wywiad), „Dziennik Polski”, 9 października 2015 r.;
● Słowa niestrawne (wywiad), „Tygodnik Powszechny”, 25(2015), s. 15-17;
● O historii, teologii i języku kolęd (audycja), „Po Przecinku”, TVP Info, 24 grudnia 2015 r.;
● autor tekstów Poznańskiego Dyktanda Pokutnego, Poznań, 8 kwietnia 2014, 9 marca 2015, 15 marca 2016 r.;
● członek jury Ogólnopolskiego Konkursu Ortograficznego Dyktando 2016, Katowice, 16 października 2016 r.;
● Jakie kazania dziś? (audycja), „Rozmowy o wierze”, Radio Kraków, 22 stycznia 2017 r.;
● Aż połowa ochrzczonych Polaków nie wie, kto jest w Trójcy Świętej (wywiad), „Gazeta Krakowska”, 29 września 2017 r., s. 12-13;
● Hejt to wszystkie grzechy języka w jednym (wywiad), „Don Bosco”, 9(2017), s. 12-13;
● Wspomnienie o śp. prof. Walerym Pisarku, Polskie Radio Trójka, 14 grudnia 2017 r. (z J. Bralczykiem);
● Wspomnienie o śp. prof. Walerym Pisarku, „Zeszyty Milejowskie”, 3-4(2017), s. 5-9;
● Kiedy „mikołaj” możemy zapisać małą literą, a dlaczego „Szatan” powinniśmy wielką? (wywiad), portal internetowy „Aleteia Polska”, 1 stycznia 2018 r.;
● Hejt jest obecny nawet w Kościele (wywiad), „Dziennik Polski”, 5 stycznia 2018 r., s. 10-11;
● Wspomnienie o śp. profesorze Walerym Pisarku, „Język Polski”, 1(2018), s. 127-130;
● juror Ogólnopolskiego Konkursu Ortograficznego Dyktando 2018, Katowice, 14 października 2018 r.;
● udział w debacie „Tygodnika Powszechnego” Język współczesnego Kościoła, Bielsko-Biała, 22 października 2018 r.;
● udział w debacie Język i demokracja, Poznań, 20 lutego 2019 r.;
● Język nie może spłycać trudnych treści, (wywiad), „Przewodnik Katolicki”, 10 marca 2019 r.;
● Trzeba bić na alarm (wywiad), „Dziennik Polski”, 13 września 2019 r.;
● Jakim językiem mówi do nas Kościół? (wywiad), portal internetowy „Holistic News”, 20 września 2019 r.;
● udział w gali Ambasador Polszczyzny, Katowice, 29 września 2019 r.;
● autor tekstu dyktanda w I Powiatowym Dyktandzie im. Walerego Pisarka, Milejów, 8 listopada 2019 r.;
● Jak przeżyć Mszę w telewizji?(wywiad), „Gość Niedzielny”, 22 listopada 2020 r.;
● Wspomnienie o śp. prof. Krystynie Pisarkowej, w: Język „okrągły jak pomarańcza”, red. T. Szczerbowski, Kraków 2021 r., s. 349-352;
● My mamy Wielki Tydzień, Włosi – Święty. Anglik powie Holy Week, ale Good Friday, „Słówka. Magazyn o języku”, Wyborcza.pl, 19 kwietnia 2022 r.;
● autor tekstu dyktanda w II Powiatowym Dyktandzie im. Walerego Pisarka, Milejów, 30 maja 2022 r.;
● promocja Słownika polskiej terminologii prawosławnej, Białystok, 2 września 2022 r.;
● juror Ogólnopolskiego Konkursu Ortograficznego Dyktando 2022, Katowice, 22 października 2022 r.;
● promocja Słownika polskiej terminologii prawosławnej, Poznań, 1 grudnia 2022 r.;
● autor tekstu dyktanda w III Powiatowym Dyktandzie im. Walerego Pisarka, Milejów, 30 maja 2023 r.;
● Przemówienie papieża oburzyło świat. „Zastanawiam się, czy nie robi tego celowo” (wywiad), 3.09.2023 r.
16. Działalność dydaktyczna:
● Przepowiadanie chrzcielne, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny: Instytut Liturgiczny;
● Przepowiadanie misyjne, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny: Instytut Liturgiczny;
● Komunikacja duszpasterska, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny: Instytut Liturgiczny;
● Praktyczna analiza perykop biblijnych, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny; Instytut Liturgiczny;
● Metodologia homiletyki, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny; Instytut Liturgiczny;
● Analiza dyskursu medialnego, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Nauk Społecznych; Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej;
● Wprowadzenie do retoryki, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki; Podyplomowe Studium Retoryki;
● Dydaktyka retoryki, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki; Podyplomowe Studium Retoryki;
● Komunikacja lekarza z pacjentem: rola prawdy w podejmowaniu decyzji, Warszawski Uniwersytet Medyczny, wykład fakultatywny dla studentów wszystkich wydziałów;
● Teologia przepowiadania, Kolegium Filozoficzno-Teologiczne oo. Dominikanów w Krakowie;
● Głoszenie słowa Bożego w dzisiejszym świecie, Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie;
● Etyka wystąpień publicznych, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki; Podyplomowe Studium Retoryki.
17. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych – szkolenia:
● Ochrona własności intelektualnej, Kraków 2014 r.;
● Ścieżki kariery nauczycieli akademickich, Kraków 2014 r.;
● Zarządzanie projektami badawczymi, Kraków 2014 r.